جلسه پاسخ به شبهات جدید قرآنی با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین رضایی اصفهانی برگزار شد و در این جلسه، خلقت حوا از دنده آدم و اشتباهات معتقدان این تفکر در استناد این مطلب اسرائیلیه به قرآن مورد بحث قرار گرفت. حجت‌الاسلام والمسلمین محمدعلی رضایی اصفهانی، در جلسه پاسخ به شبهات جدید قرآنی در دارالقرآن علامه طباطبایی(ره) به نقد دیدگاه‌های دکتر سها درباره خلقت حضرت حوا از دنده آدم پرداخت و گفت: وی کتابی با عنوان نقد قرآن دارد و این مسایل را در این کتاب بررسی کرده است. وی ادامه داد: برای نقد دیدگاه‌های اشتباه وی که در کتب خود حتی مدعی شده است در حوزه علمیه قم تحصیل و تحقیق داشته است باید ابتدا مبانی وی را بشناسیم و سپس با نقد مبانی، دیدگاه‌های اشتباه او را گوشزد کنیم.
استناد به منبع غیرمعتبر
رضایی اصفهانی تصریح کرد: اولین اشتباه دکتر سها این است که بر اساس پیش فرض غلطی، مطلبی را به قرآن نسبت داده که اساسا ظاهر آیه متعرض این مطلب نیست، همچنین وی به منبعی در تفسیر استناد کرده است که از دید ما و حتی دانشمندان اهل سنت غیر معتبر است. این قرآن پژوه بیان کرد: منبع اصلی وی در استناد، تفسیر طبری و تفسیر الدر المنثور است که با توجه به تأخیر زمانی درالمنثور، منبع سیوطی نیز همین تفسیر طبری است و اساسا طبری تفسیری است که در آن اسرائیلیات زیادی نقل شده و وجود دارد.
رئیس مرکز تحقیقات قرآن کریم المهدی (عج) با بیان اینکه سها از منابع روایی مانند بخاری، مسلم و دو تفسیر نامبرده بهره گرفته است، تأکید کرد: با وجود ادعای وی مبنی بر تحصیل در حوزه علمیه قم، وی یا به منابع شیعه در تفسیر رجوع نکرده و یا رجوع اندکی داشته است و منشا اتهامات وی به قرآن نیز همین مسئله است.
وی گفت: وی بر اساس تفسیر طبری منشأ پیدایش حوا را از دنده آدم دانسته و این مطلبی است که در تورات آمده است و طبری نیز اسرائیلیات یهودی را در تفسیر خویش وارد کرده است و سها با استناد به همین مطلب تورات در تفسیر طبری نسبت خلق حوا از دنده آدم را به قرآن منسوب کرده در حالی که قرآن با تعبیر «خلق منها زوجها» تکلیف را روشن کرده است.
خلقت حوا از جنس آدم
رئیس دانشگاه عالی قرآن المصطفی (ص) با بیان اینکه اگر قرآن میخواست این نظر سها را تایید کند از کلمه «ضلع» استفاده میکرد، ادامه داد: این مطلب طبری از اسرائیلیات تورات است که دکتر سها آن را مسلم گرفته و قرآن را بر اساس فرضی غلط، محکوم کرده است؛ زیرا تعبیر «منها» در آیه یک سوره نساء دال بر خلقت حوا از جنس آدم (ع) است.
رضایی اصفهانی گفت: سها در کتابش آورده است که خلقت حوا از دنده آدم با نظام خلقت سازگار نیست همچنین نظر قرآن بر خلاف نظریه تکاملی داروین است بنابراین قرآن مرتکب اشتباه بزرگی شده و دست ساخته بشر است به نحوی که تلاش برخی مانند مرحوم سحابی نیز در سازگار نشان دادن قرآن و علوم، قابل پذیرش نیست.
پاسخ به شبهات جدید قرآنی
وی تأکید کرد: اولا ایشان مطلبی را به قرآن نسبت میدهد که در قرآن نیست، ثانیا تفسیر را عین قرآن گرفته و آن هم به تفسیر غیر معتبر رجوع کرده است در صورتی که اگر به المیزان مراجعه میکرد، مرتکب چنین خطای مبنایی نمیشد. عضو هیئت علمی جامعه المصطفی اظهار کرد: اگر کسی بخواهد به قرآن کریم و حقانیت آن بیشتر پی ببرد لازم است یک دوره کتب عهدین را بخواند همان طور که برای حقانیت اهل بیت (ع) باید یک دوره صحیح بخاری و مسلم را بخوانیم. وی افزود: موریس بوکای فرانسوی از مقایسه تطبیقی میان قرآن، تورات، انجیل و علم پی به حقانیت شیعه برد و شیعه شد و کتابی نیز با همین عنوان نوشت.
اعوجاج اعتقادی طبری
رضایی اصفهانی به ویژگیهای تفسیر طبری اشاره و تصریح کرد: طبری از مفسران قرن چهارم هجری قمری است و تفسیر وی روایی و از اولین تفاسیر جهان اسلام است، طبری علاوه بر تفسیر کتب دیگری مانند تاریخ طبری نیز داشته و از دانشمندان آمل بوده است، همچنین کتابی در فضائل دارد که در آنجا به مدح امام علی (ع) میپردازد.
این قرآن پژوه برجسته عنوان کرد: طبری در تفسیر خود هیچ اشارهای به غدیر در ذیل آیات سوره مائده ندارد، ولی در کتاب فضائل خود به ماجرای غدیر پرداخته است و بررسی زندگی او نشان میدهد که دارای تغییرات فکری و اعتقادی بوده است به گونهای که در هنگامه نوشتن تفسیر، متعصب سنی و در نوشتن فضایل به شیعه متمایل شده و برخی معتقدند وی در اواخر عمر شیعه شده و یا ممکن است از ترس حکام جور ابراز عقیده نکرده است.
رضایی اصفهانی با بیان اینکه طبری، تفسیر را دو بار بر شاگردانش املاء کرده است، گفت: ابن تیمیه این تفسیر را جزء صحیح ترین تفاسیر دانسته ولی این تفسیر مشحون از اسرائیلیات و از دیدگاه علمای شیعه و برخی علمای اهل سنت نامعتبر است.
طبری تأویل تنزیهی را رد میکند
رئیس مرکز تحقیقات قرآن کریم المهدی (عج) تصریح کرد: یکی از اشکالات طبری، بررسی آرای کلامی جبر و تشبیه و در افتادن به مقوله جبر است و همچنین تأویل تنزیهی را رد کرده است؛ لذا عرش و کرسی را به معنای ظاهری آیات گرفته است که قطعا با عقل ناسازگار است. وی افزود: پذیرش نسخ تلاوت یکی دیگر از اشتباهات فاحش طبری است؛ زیرا نسخ تلاوت به معنای پذیرش تحریف قرآن و اعتقاد به کم شدن و گم شدن آیات است که مورد پذیرش نیست. رضایی اصفهانی کوتاهی در نقل ماجرای غدیر در ذیل آیات سوره مائده را یکی دیگر از اشتباهات طبری دانست و افزود: این مسئله یا از ترس حکام بوده و یا در دوره تعصب سنیگری رخ داده است.
مطالب خلاف عقل
این محقق قرآنی با بین اینکه طرح مطالب خلاف عقل از دیگر مشکلات تفسیر طبری است گفت: عبده، صاحب المنار و عم جزء به صراحت گفته است که طبری جنون حدیثی دارد و نسبت دادن القائات شیطان به حضرت زکریا برای جرح طبری کافی است. وی ادامه داد: برای فهم معتبر قرآن چهار قرینه معتبر لازم است که شامل آیات مؤید، روایات مؤید، دلیل عقلی مستند و متقن و دلیل محکم و قطعی علمی است و نمی توان با یک احتمال از یک تفسیر امری را به قرآن نسبت داد خطای بزرگی که دکتر سها مرتکب شده است؛ بنابراین مبنای وی در استناد برخی مسائل به قرآن نادرست است.
خلقت حوا در روایات اهل بیت (ع)
وی تأکید کرد: ظاهر قرآن چیزی را که طبری گفته قائل نیست و در تفاسیر نیز به خصوص شیعه، تفاوت تورات و قرآن در این باره آمده است و روایت معتبر از اهل بیت (ع) به عنوان مفسران واقعی قرآن داریم که «منها» در سوره نساء آیه یکم، تبعیضیه نیست، بلکه جنسیه است. وی با بیان اینکه قرآن کریم دارای آیات متشابهی است اظهار کرد: آیات متشابه دارای حکمتها و فلسفههایی است که از جمله آن به کارگیری عقول مردم، تشویق به فراگیری علوم مرتبط با قرآن، به رخ کشیدن اعجاز ایات الهی است.
حکمت متشابهات
وی ادامه داد: آزمایش بندگان و نیاز به مراجعه به اهل بیت (ع) به عنوان مفسران حقیقی قرآن همچنین نشان دادن اینکه الفاظ بشری ظرفیت بیان مسایل ماورایی را ندارد، از جمله این حکمت هاست. ایشان در جمع بندی مطالب خود گفت: مبنای دکتر سها در منسوب کردن مطلبی به قرآن در حالی که ظاهر آیه مؤید آن نیست، صحیح نیست، استفاده وی از تفسیر نامعتبر طبری غلط است، همچنین بیان مطالب خلاف عقل و خلاف روایات اهل بیت (ع) از دیگر نقایص نقد اوست.