شبهه:
در آیه دوم سوره نور چرا زانیه مقدم بر زانی ذکر شده است؟
پاسخ تفصیلی:
«الزَّانِيَةُ وَ الزَّانىِ فَاجْلِدُواْ كلُ وَاحِدٍ مِّنهمَا مِاْئَةَ جَلْدَةٍ وَ لَا تَأْخُذْكمُ بهمَا رَأْفَةٌ فىِ دِينِ اللَّهِ إِن كُنتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ الاخِرِ وَ لْيَشهدْ عَذَابهمَا طَائفَةٌ مِّنَ الْمُؤْمِنِينَ»؛ هر يك از زن و مرد زناكار را صد تازيانه بزنيد و نبايد رأفت (و محبّت كاذب) نسبت به آن دو شما را از اجراى حكم الهى مانع شود، اگر به خدا و روز جزا ايمان داريد! و بايد گروهى از مؤمنان مجازاتشان را مشاهده كنند! (نور/ 2) اگر در این آیه شریفه، زن بی عفت را مقدم بر مرد آورده شاید به جهاتی باشد:
1. با توجه به حیا و عفت که در زنان بیشتر است، انجام چنین عملی از زنان شنيع‌تر و زشتتر است. لذا زنی که مرتکب چنین عملی شود، تمرد بیشتری داشته است.
2. به خاطر حامله شدن زنان، این عمل برای آنان زيان آورتر است.
3. اگر فرزندی متولد شود، احتمال قتل و از بین بردن آن و ...، از جمله خطرات و ضررهایی است که متوجه زن می‌شود.
4. شهوت در زنان قوي‌تر و بيشتر است، لذا زمینه و امکان بیشتری برای این اقدام وجود دارد. به بیان دیگر، تا زن راضی نباشد امکان وقوع این گناه، غالبا کمتر است. (.ک: طبرسی، مجمع البيان في تفسير القرآن، نرم افزار جامع التفاسیر نور، ج 7، ص 197؛ طیب، أطيب البيان في تفسير القرآن، نرم افزار جامع التفاسیر نور، ج 9، ص 488؛ قمی مشهدی، تفسير كنزالدقائق و بحرالغرائب، نرم افزار جامع التفاسیر نور، ج 9، ص 241؛ مکارم شیرازی و همکاران، تفسير نمونه، نرم افزار جامع التفاسیر نور، ج 14، ص 364)
نکته: این آیه اگر چه خطابش عام است ولی در عین حال اشاره‌اش به زنان فاسد و هرزه گرا است. چنین زنانی با توجه به مطالب فوق، امکان و احتمال اقدام بر این عمل شنیع، در آنها بیشتر از مردان است. در مقابل این گفته که مرد بر اثر قوت جسمی و زود تحریک شدنش، به زن تجاوز می‌کند لذا این مرد است که تجاوزگر و اقدام کرده است، پس تقصیر بیشتر با مرد است؛ می‌توان گفت این که به خاطر قوی بودن مرد، زن مورد تجاوز قرار می‌گیرد، موضوع دیگری است که مجازات سنگین اعدام نیز برای همان مرد قرار داده شده است. همچنین، گرچه شهوت زن دیرتر بیدار می‌شود ولی در این فاصله زمانی بیدار شدن شهوت، این زن است که خودش را در آن محیط نگاه داشته است. اگر هم مرد محرک و آغازگر باشد ولی با این حال تا زن نخواهد، عملا مرد کاری از پیش نمی‌برد. ضمنا توصیه به رعایت تقوا هم برای مرد است و هم برای زن و این گونه نیست که یکی مقدم بر دیگری باشد، ولی به نظر می رسد در مقام عمل، زن مؤثرتر و زیانی هم که به او می‌رسد، بیشتر است.